این پدیده جدید دانش بشری که تقریباً درهمه شئون زندگی انسان راه یافته است ، همچون دیگر ساخته های دست بشر دو رو دارد که یک روی آن استفاده صحیح در کارها و کمک به رشد و سعادت بشراست. و روی دیگرآن استفاده غلط است که معمولاً جز در موارد علمی وشغلی ازآن استفاده می شود.

آنچه بیشتر کودکان  و نوجوانان را شیفته خود می کند بازی های رایانه ای است. پیشرفت کیفیتی این بازی ها به فاصله کوتاهی در ایران رواج یافته و بازار اسباب بازی و لوازم سمعی و بصری را به تسخیر خود درآورده است .

این بازی ها که دارای تصاویر دو بعدی است تا 50 درصد با تصاویر واقعی انطباق دارد و همچنین دارای موسیقی متن هست . چیزی که اخیراً بر تعداد طرفداران این بازی ها افزوده ، قیمت مناسب آنها برای مصرف کننده است. علاوه بر این چون کودک و نوجوان خود اجرا کننده و در بطن بازی است و همراه با سایر شخصیت های بازی درگیر ماجراهایی می شود که طراح بازی برای او تدارک دیده است ، برای او بسیار جذاب است .

این بازی ها با استفاده از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج ، دنیایی از هیجان را به این انسانهای تشنه جنب وجوش ارزانی می کند و همین جذبه ، روح و جسم آنان را مطیع خود می سازد و به عالمی از تخیلات می برد که خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می پندارند.

محاسن بازی ها  ی رایانه ای

- یادگیری را آسان و توجه بچه ها را جلب می کند.

- با رایانه هرچند بار که بخواهند، می توانند موضوعی را ببینند و مرور کنند.

- برنامه های بسیار متنوعی هستند که به کودکان امکان می دهد تا نقاشی ها یا داستانهایی را خلق کنند ، ویا بازی هایی هستند که کودکان را به تاریخ یا جغرافیا علاقه مند می کند.

- برنامه آموزشی به کودکان کمک می کند تا مهارت هایی را تمرین کنند.

- کودک بدون کثیف کردن لباسها و اطراف می تواند به راحتی نقاشی بکشد و رنگها را عوض کند. مثلا اگر از رنگ سبز لباس نقاشی اش خوشش نیامد به رایانه می گوید رنگ قرمز کن ، رنگ قرمز رضایت او را فراهم نکرد رنگ آبی و...

- مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکل های کودکانه به کودک آموزش می دهد.

- به عقیده بعضی از پزشکان ، بازی های رایانه ای به کودکان کمک می کند که به داروهای مسکن کمتر احتیاج  پیدا کنند.

- بازی های رایانه ای بچه ها را وارد دنیایی  می کند که کنترلش در دست آن هاست و به همین دلیل آن ها از این بازی لذت می برند.

- باعث هماهنگی چشم و دست وپرورش عضلات ظریف کودک می شود.

- وسیله کمک آموزشی برای معلولین و پرکردن اوقات فراغت آنان است.

معایب بازی های رایانه

الف ) آسیب های جسمانی

چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه به شدت تحت فشار نور قرار می گیرد و دچارعوارض می گردد.مشاهدات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می شوند که توجه نمی کنند تا چه حد از لحاظ بینایی  و ذهنی برخود فشار می آورند.

به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعت ها می نشیند ، ستون فقرات و استخوان بندی او دچارمشکل می شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن ، کتف ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است .

پوست فرد در معرض مداوم اشعه هایی قرار می گیرد که از صفحه رایانه پخش می شود.

ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصاً درکودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی ها ی رایانه ای است .

ب ) آسیب های روانی – تربیتی

1- تقویت حس پرخاشگری:

مهمترین مشخصه بازی های رایانه ای حالت جنگی اکثر آن هاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد ، استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد.

" خشونت " مهمترین محرکه ای است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازی های کامپیوتری به حد افراط از آن استفاده می شود، چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما انسان های  ضد ارزش و غیراخلاقی هستند، در این بازی ها به صورت قهرمانهای شکست ناپذیر جلوه نمایی می کنند.

2- انزواطلبی :

کودکانی که به طور مداوم با این بازی ها درگیرند درونگرا می شوند، در جامعه ، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می گردند. روحیه انزواطلبی باعث می شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز ناهنجاری های دیگر است .

مادری می گوید : فرزندم به بازی های رایانه ای معتاد شده است . او هرروز خود را به صفحه تلویزیون می رساند و از دنیای بیرون به کلی بی خبراست ، حتی متوجه رفت وآمد میهمانان نمی شود. وهمیشه بعد از دست کشیدن از این برنامه با سردرد وکسالت مواجه می شود.

ج) تنبل شدن ذهن:

دراین بازی ها به دلیل این که کودک و نوجوان با ساختنی ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آن ها پیدا می کند اعتماد به نفس او در برابر ساختنی ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود.

تصور بیشتر خانواده ها این است که در بازی های رایانه ای فرد در بازی مداخله فکری مداوم دارد. اما این مداخله، فکری نیست بلکه این بازی ها سلولهای مغزی را گول می زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می دهند . ماهر چه دراین مسیر حرکت کنیم و بازی ها را گسترش دهیم، انسان هایی را تحویل جامعه خواهیم داد که سر خورده ، افسرده، غیر متحرک وغیرسازنده هستند و خود اتکایی آنها بسیار کم خواهد بود و ابتکار عمل نخواهند داشت. درحالی که برای جامعه ، نیاز به انسان هایی خلاق ، مبتکر و متفکر داریم.

د) تاثیر منفی در روابط خانوادگی :

با توجه به این که زندگی درکشور ما نیز به طرف ماشینی شدن پیش می رود و در بعضی خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و یا بعضی ازمردان بیش از یک شغل دارند خود به خود روابط عاطفی و درکنار هم بودن خانواده کمتر شده وعده زیادی ازاین وضع و وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سرد شدن روابط خانوادگی شده ناراضی هستند وحالا نیز جعبه جادویی دیگری یا جاذبه ی سحر آمیزتری به نام رایانه اضافه براین وضعیت شده و مشکلات را دوچندان کرده است.

و) افت تحصیلی

به دلیل جاذبه مسحور کننده ای که این بازی ها دارد، بچه ها وقت و انرژی زیادی را صرف بازی با آن می  کنند، حتی بعضی از کودکان صبح، زودتر از وقت معمول بیدار می شوند تا قبل از مدرسه کمی بازی کنند و وقت های تلف شده را هم بدین صورت جبران می کنند. یکی از والدین اظهار می دارد که در سال گذشته پسرم بهترین نمرات را داشت اما از وقتی که رایانه برایش خریده ایم روزی 2 الی 3 ساعت وقت خود را صرف بازی می کند و از لحاظ تحصیلی افت پیدا کرده است.

رهنمودها

- اگر چنانچه قراراست از بازی های کامپیوتری استفاده کنید، بهتراست بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آن ها، معما هایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قراردهید.

- بازی دسته جمعی کودکان ، با ابزارهای تصویری کمتر مسئله ساز است، این اسباب بازی ها ، زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی ، غرق بازی شود.

- والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی هایی کمتر فراهم می شود.

به اعتقاد پزشکان ایتالیایی وبعضی کشورهای دیگر اروپایی ، مقصران اصلی ، والدین هستند که فرزندان خود را برای ساعت های طولانی درمقابل تلویزیون ،  کامپیوتر، ویدئو گیم ، یا فیلم های ویدئویی رها می کنند.

- بهتراست که والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاه ها و میادین ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه آن ها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان ازبازی ها ی رایانه ای منحرف شود.

- به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشیند.

- ازرایانه های با صفحه کوچک استفاده کنید.

- نور صفحه تلویزیون را کم کنید.

- ضروری است بچه ها به طور مرتب بین دو نوبت بازی استراحت کنند.

- چشم ها باید مسلط به صفحه رایانه باشد.

- روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور به حداقل برسد.

- بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط روزهای تعطیلی مجاز به استفاده ازاین بازی ها  هستند.

با استدلال و منطق آسیب هایی را که کامپیوتر به کودکان وارد می آورد متذکر شوید.

مخرب ترین بازی های تصویری ، بازی هایی هستند که تصاویر آنها، به طور مکرر، بر صفحه ظاهر می شوند و کودک باید به تمام تصاویری که ازبرابر چشم وی می گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می شود از این گونه بازی ها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد.

گروه فناوری واطلاعات ناحیه یک اصفهان

                                                                                                             آذر ماه 1388

                                    قربانی:معاون آموزشی

                                   راهنمایی صالحه یزد آباد

هاتف(وفات 1198)

سید احمد حسینی اردوبای اصفهانی متخلص به هاتف، حکیم و طبیب و ادیب و عارف و شاعر، از شعرای معروف قرن دوازدهم هجری در اصفهان است. سالهای آخر عمر خود را در شهرهای قم و کاشان و اصفهان به سر برده و علت آن این بوده که با آذر و صباحی رفیق صمیمی و دوست یکدل بوده و این سه فرزند زندگانی را با هم می گذرانده اند.

مدتی صباخی و هاتف در اصفهان با آذر ئ زمانی آذر و هاتف نزد صباحی در کاشان بوده اند و محل سکونت اصلی هاتف در قم بوده و هم در این شهر بدرود حیات گفته است. هاتف معروفترین شاعر عهد افشار و زندیه است و به زبان عربی و فارسی هر دو شعر گفته و روزگاری به طبابت می گذارنیده است. معروف ترین اثر هاتف ترجیح بند عرفانی اوست که الحق در نهایت استادی گفته و قصاید و غزلیاتش نیز نمونه ذوق سرشار و مهارت این شاعر گرانمایه است.

هاتف از جمله شعرای انجمن ادبی مشتاق است که در نهضت ادبی اصفهان شرکت داشته و در منسوخ کردن سبک هندی سهمی بر عهده گرفته. دیوان اشعارش که محتوی غزلیات و قصاید و رباعیات اوست مکرر به طبع رسیده است.

مجمر اصفهانی

سید حسین طباطبایی متخلص به مجمر و ملقب به متهد الشعرا از شعرای گرانمایه و توانای قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم است. زادگاهش زواره از قرای اردستان از نواحی اصفهان است. علوم ادبی را در جوانی فرا گرفت و به مجمعی که به دستیاری نشاط در اصفهان تشکیل شده بود وارد گردید. با نشاط انس و الفتی تام داشت. پس از چندی اقامت در اصفهان عزم سفر کرد و به تهران مسافرت نمود و سرانجام به دستگاه فتحعلی شاه بار یافت و از طرف وی مهربانیها و اکرامها دید و ملقب به مجتهد الشعرل گردید شعرش روان و بی پیرایه است و در غزل یکی از بهترین مقلدان سعدی است و بسیاری از غزلهای سعدی را استقبال کرده است. دیوانش را بیشتر قصاید مجمر تشکیل می دهد و در قصیده از انوری و خاقانی و معزی پیروی کرده است . گذشته از آن در دیوانش هزل و هجو و قطعه هم زیاد دیده می شود. یک مثنوی هم دارد که به سبک تحفه العراقین خاقانی است. در اغز هم دست داشته و مفرداتی نیز مانند مفردات صائب داشته است. وفاتش در جوانی در سال 1225 اتفاق افتاد و مزارش در قم واقع است.

مشتاق

میر سید علی مشتاق شاعر، ادیب، حکیم و عالم از شعرای نامدار و ادبای عالیقدر اصفهان است آذر بیگدلی در تذکره خود درباره او می گوید بعد از آن که سلسله نظم اسلها بود که به تصرف نالایق متاخرین از هم گسیخته بود به سعی تمام و جهد مالاکلام او پیوند اصلاح یافته و اساس شاعری متاخرین را از هم فرو ریخته بنای نظم فصحای بلاغت شعار متقدمین را تجدید نمود. پس از وفاتش آذر و هاتف و صبا سه تن از شاکردانش دیوانش را مرتب و مدون ساختند.

مشتاق از ابتدای جوانی به سرودن اشعار مایل بوده و غزل و رباعی را مورد همت خود قرار داده و در اثر انس با شعرای زمان به فکر تاسیس انجمن ادبی برآمد و اغلب شعرای همعصر او در این انجمن شرکت نموده و عده زیادی از تازه شاعران به عنوان شاگردی حاضر شده و به کسب ادب و فنون شعر

طبیب اصفهانی

 میرزا عبدالباقی فرزند میرزا محمد رحیم طبیب اصفهانی از شاعران مشهور اصفهان در قرن دوازدهم هجری است. تولدش در اصفهان به سال 1127 هجری واقع شد. جد و پدر طبیب به شغل طبابت در دربارپادشاهان صفوی روزگار می گذرانیده و بسیار مورد احترام بوده اند و خود طبیب نیز مدتی از اطبای مورد اعزاز و احترام نادرشاه بوده و در دستگاه وی مشغول طبابت بوده است شعرش روان و دلکش است دیوان شعری دارد که هنوز به چاپ نرسیدخ است. وفاتش به سال 1171 هجری قمری در اصفهان اتفاق افتاده است.

شرف الدین شفروه

شرف الدین محمد شفروه اصفهانی از شاعران قرن ششم و اهل شفروه است. وی را از اقران جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و رفیع الدین لنبانی دانسته اند. شرف الدین شفروتخ از مداحان ارسلام بن طغرل سلجوقی بوده و گذشته از ارسلان سلجوقی اتابک شیرگیر و طغرل بن ارسلام را نیز مدح گفته است. وفاتش حدود سال 600 هجری واقع شده و دیوانی داشته که قریب هشت هزار بیت شعر داشته است.

رفیع الدین لنبانی

رفیع الدین ابوطاهر عبدالعزیز بن مسعود لنبانی اصفهانی (لنبان یکی از محلات قدیمی مغرب شهر اصفهان است) از شعرای توانای اصفهان در قرن ششم هجری است.خاندان وی بیشتر به علم و ادب شهرت داشته اند خاندانش باخجندیان بستگی داشته اند و خود رفیع الدین هم از باخجندیان زیاد نام می برد وی به دو زبان فارسی و عربی شعر مر گفت و در روزگار خود شهرت بسیار داشت و از اشعار او بیش از هزاربیت در دست نیست سخنش روان و خالی از تکلف و آراسته به مضامین بدیع و افکار بلند است.

تدوین : فریناز عنایت دبیر ادبیات